EWALUACJA LOKALNEGO SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE - DOŚWIADCZENIA DOTYCZĄCE SPOSOBÓW POMAGANIA I NASILENIA STRESU POURAZOWEGO (PTSD) Z PERSPEKTYWY OSÓB DOTKNIĘTYCH PRZEMOCĄ W RODZINIE ZESPÓŁ BADAWCZY: dr Sylwia Bedyńska prof. Grzegorz Sędek Katarzyna Łukowska Magdalena Malinowska Iwona Pilchowska Cele badania: • Diagnoza poszczególnych rodzajów przemocy, poszczególnych zachowań przemocowych, ich częstotliwości oraz dotkliwości i poczucia zagrożenia z perspektywy ofiary przemocy. • Ewaluacja lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy poprzez percepcję osób doświadczających przemocy (ocena instytucji i poszczególnych form pomocy). • Psychologiczne i zdrowotne konsekwencje doświadczania przemocy, w tym diagnoza nasilenia zaburzeń stresu pourazowego (PTSD). Ankieta Pytania zamknięte na skali od 1 – zdecydowanie nie do 5 – zdecydowanie tak dotyczące: • Opisu różnych aspektów zjawiska przemocy w rodzinie, • ogólnego stanu zdrowia, nasilenia zespołu stresu pourazowego (PTSD). • wsparcia społecznego i instytucjonalnego Próba (n=545) - Charakterystyka socjodemograficzna • Duża część osób doświadczających przemocy to osoby pozostające w związkach formalnych (prawie 50%) lub nieformalnych (14%). Większość z nich charakteryzuje się wykształceniem zawodowym (34%) lub średnim (31%), procent aktywnych zawodowo osób doświadczających przemocy jest mniejszy (43%) niż procent osób nieaktywnych zawodowo (57%). • Średni wiek to 39,8 lat (SD = 12,37). Przeciętna liczba dzieci to prawie dwójka (M = 1,78, SD = 0,66). Opis doświadczeń przemocy Przeciętna długość trwania przemocy wynosiła w badanej próbie 54 miesiące (M = 54 mies., SD = 74 mies.), co stanowi prawie 4,5 roku. Najczęściej była to przemoc psychiczna , ale ponad 98% osób badanych to takie, które doświadczyły więcej niż jednego rodzaju przemocy. Sprawca przemocy to najczęściej mąż lub partner , przeciętnie ma 43 lata, najczęściej ma wykształcenie zawodowe (46%) i nadużywa alkoholu. Procent osób korzystających z poszczególnych placówek Policja 78% 72% Ośrodek Pomocy Społecznej Ośrodek Interwencji Kryzysowej Grupa robocza Sąd Kurator sądowy Zespół interdyscyplinarny Gminna komisja rozwiązywania problemów… Placówka Ochrony Zdrowia Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w… Punkt informacyjno - konsultacyjny dla ofiar przemocy Ogólnopolskie pogotowie "Niebieska Linia" Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Ośrodek Wsparcia Wspólnota wyznaniowa Dom dla Matek lub Rodziców z Małoletnimi Dziećmi i… Inna dzienna placówka Inna całodobowa placówka 0% 39% 33% 29% 29% 23% 21% 20% 17% 17% 16% 16% 12% 11% 9% 4% 4% 20% 40% 60% 80% 100% Ocena jakości pomocy udzielonej przez poszczególne instytucje Ośrodek Interwencji Kryzysowej 5.02617801 Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w… 4.853658537 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 4.584415584 Inna całodobowa placówka 4.578947368 Ośrodek Wsparcia 4.55 Punkt informacyjno - konsultacyjny dla ofiar przemocy 4.482352941 Ośrodek Pomocy Społecznej 4.408450704 Grupa robocza 4.356725146 Ogólnopolskie pogotowie "Niebieska Linia" 4.333333333 Dom dla Matek lub Rodziców z Małoletnimi Dziećmi i… 4.325581395 Inna dzienna placówka 4.25 Zespół interdyscyplinarny 4 Placówka Ochrony Zdrowia 3.804123711 Wspólnota wyznaniowa 3.781818182 Sąd 3.730496454 Kurator sądowy 3.683453237 Gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych 3.549019608 Policja 3.531578947 0 1 2 3 4 5 6 Czynności podjęte przez funkcjonariuszy Policji Pouczyli sprawcę 52% Udzielili mi informacji o możliwości uzyskania… 35% Wypełnili formularz Niebieskiej Karty 28% Sporządzili dokładny opis zdarzenia 28% Zabrali sprawcę do izby wytrzeźwień 23% Zbadali zawartość alkoholu u sprawcy 18% Zasugerowali kontakt z placówką… 15% Zabrali sprawcę na komisariat lub komendę 15% Policja nic nie zrobiła 10% Zabrali mnie do miejsca schronienia 5% Wezwali karetkę pogotowia 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Instytucja uruchamiająca procedurę Niebieskie Karty policja 57% pomoc społeczna 26% procedura Niebieskiej Karty nie została uruchomiona 15% gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych 1% szkoła 1% służba zdrowia 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Procent osób korzystających z różnych form pomocy indywidualne konsultacje psychologiczne 56% pomoc socjalna 53% grupa wsparcia/grupa terapeutyczna 39% pomoc prawna w kontakcie bezpośrednim 37% pomoc materialna 32% pomoc lekarska 24% pomoc psychiatryczna 21% konsultacje wychowawcze dotyczące dzieci 20% pomoc prawna przez telefon 10% mediacje rodzinne 6% samopomocowe fora internetowe 6% terapia małżeńska 4% porady mailowe 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Ocena skuteczności poszczególnych form pomocy indywidualne konsultacje psychologiczne 4.78 grupa wsparcia/grupa terapeutyczna 4.74 pomoc psychiatryczna 4.52 konsultacje wychowawcze dotyczące dzieci 4.48 pomoc socjalna 4.27 pomoc materialna 4.2 porady mailowe 4.2 pomoc prawna w kontakcie bezpośrednim 4.09 pomoc prawna przez telefon 4.02 pomoc lekarska 3.98 samopomocowe fora internetowe 3.64 mediacje rodzinne 3.19 terapia małżeńska 2.81 0 1 2 3 4 5 6 Najbardziej oczekiwane formy pomocy czasowe miejsce schronienia 50% interwencja policji 42% pomoc prawna 36% mediacja 32% informacja o instytucjach pomagających… 24% pomoc dla dzieci 22% wsparcie psychologiczne 20% informacja o zjawisku przemocy 19% pomoc materialna 8% terapia małżeńska 7% informacja o procedurach działania policji 6% inne formy 5% informacja o działaniu prokuratury sądu 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Trudności w działaniu lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Prawo w niedostatecznym stopniu chroni ofiary przemocy 48% Procedury prawne trwały zbyt długo 29% Zdarzyło mi się, że w kontakcie z przedstawicielami służb/placówek pomocowych poczułam się niezrozumiana 19% Zdarzyło mi się rozmawiać z przedstawicielami służb/placówek pomocowych, którzy byli niekompetentni 14% Pomoc, ktorą otrzymałam była niewystarczajaca 14% W mojej gminie jest za mało informacji na temat placówek udzielajacych pomocy ofiarom przemocy 12% W gminie brakuje konsultacji specjalistycznych (psychiatra/psycholog zajmujacy się problematyką… 10% Musiałam długo czekać na konsultcje psychologiczne 8% Spotkanie z grupą roboczą/zespołem było dla mnie niekomfortowe 8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Zalety lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Przemoc w rodzinie przestała być tematem tabu 51% Jest coraz więcej placówek udzielających pomocy ofiarom przemocy 33% Otrzymałam pomoc o jaką mi chodziło/jakiej potrzebowałam 30% Ofiary przemocy mogą skorzystać z pomocy różnych specjalistów - oferta pomocy jest bardziej kompleksowa 26% Przedstawiciele służb i instytucji są coraz lepiej przytgotowani do pomagania ofiarom przemocy 23% Widac, że poszczególne służby i instytucje lepiej ze sobą współpracują 21% Nie potrafię wymienić żadnych zalet 13% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Podsumowanie • Ogólna akcja informacyjna przynosi efekty, ale konieczne są działania dotyczące informacji prawnej, jak również zmiany prawa w celu zapewnienia większego bezpieczeństwa osobom doświadczającym przemocy • Konieczna jest aktywizacja: lekarzy, nauczycieli oraz członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych (oni realizują procedurę zobowiązywania do leczenia odwykowego i przy tej okazji spotykają się z rodzinami osób uzależnionych i powinni w ramach standardowych pytań sprawdzić, czy nie dochodzi do przemocy)by byli wrażliwi na przypadki przemocy i reagowali • Przydatne są warsztaty dla policjantów z zakresu pierwszego kontaktu, bo to ta służba najczęściej jest „na pierwszej linii” Pytania? [email protected]